İlçemizin Tarihçesi
Ressamların ilçemizden geçerken yeşilin bin bir tonunu gördüğü, yüzyıllarca medeniyetlere ev sahipliği yapmış, Dünyanın peşinde koştuğu temiz hava ve bol berrak suyun kaynağı, tabiat güzelliklerinin her türünü gördüğümüz açık sağlık merkezi...
Adını 5 Km. kuzeyde Akdağ’ın eteklerine kurulan Sagalassos-Antik Pisidia şehrinden alan Ağlasun 1958 yılında ilçe olmuştur. Türkler bu bölgeye gelip yerleştikten sonra Sagalassos Harabelerine Bodrum ismini vermiştir. 1286/1869 Konya Salnamesine göre Maincirli Ağlasun nahiyesi olarak ilçemizin kaydı bulunmaktadır.
Bu salnameye göre ilçemiz 22 mahalle ve köy olarak 3412 nüfusa sahiptir.
AĞLASUN ADININ MENŞEİ: İlçemizin adının nereden geldiğine dair iki rivayet vardır. Birinci rivayete göre, Sagalassos Şehri yıkıldıktan sonra bu bölgeye güneyden gelen Yörük aşiretleri kasabanın bulunduğu yere aralıklı olarak oba oba yerleşmişler aradan yıllar geçtikçe, insanlar çoğaldıkça yeni evler kurarak geniş bir sahayı kaplayarak bir yerleşim birimi oluşturmuşlar ve adını Sagalassos’dan esinlenerek Ağlasus-Ala su ve sonunda da Ağlasun denmiştir.
İkinci rivayete göre ise; Büyük İskender Sagalassos Şehrini almak için şehre üç, dört kez saldırmış fakat kenti bir türlü hakimiyeti altına alamamıştır. Fakat son saldırısını bugün yıkıntıları bulunan Hamamın yan tarafında bulunan tepeden yaparak kanlı çatışmalar sonucunda şehri ele geçirmiştir.
Bu tepenin adı daha sonra İskender Tepesi olarak kalmıştır. Büyük İskender’in bu seferini Annesi sürekli olarak izlemekte ve bilgi almaktadır. Büyük İskender’in Annesi bu bölgeden gelen habercilere” İskender Sagalassos’u aldı mı?” diye sorar. Onlarda “Büyük Komutanımız İskender Sagalassos’u aldı. Fakat savaş sırasında en sevdiği cesur komutanlarını kaybettiğinden ağlamaktadır” derler. Bunun üzerine annesi “Oğlum Sagalassos’u aldıysa bırakın ağlarsa ağlasın” der. Bunun üzerine İlçemizin ismi Ağlarsın-Ağlasın-Ağlasun şeklinde kaldığı söylenir.
İkinci rivayete göre ise; Büyük İskender Sagalassos Şehrini almak için şehre üç, dört kez saldırmış fakat kenti bir türlü hakimiyeti altına alamamıştır. Fakat son saldırısını bugün yıkıntıları bulunan Hamamın yan tarafında bulunan tepeden yaparak kanlı çatışmalar sonucunda şehri ele geçirmiştir.
Bu tepenin adı daha sonra İskender Tepesi olarak kalmıştır. Büyük İskender’in bu seferini Annesi sürekli olarak izlemekte ve bilgi almaktadır. Büyük İskender’in Annesi bu bölgeden gelen habercilere” İskender Sagalassos’u aldı mı?” diye sorar. Onlarda “Büyük Komutanımız İskender Sagalassos’u aldı. Fakat savaş sırasında en sevdiği cesur komutanlarını kaybettiğinden ağlamaktadır” derler. Bunun üzerine annesi “Oğlum Sagalassos’u aldıysa bırakın ağlarsa ağlasın” der. Bunun üzerine İlçemizin ismi Ağlarsın-Ağlasın-Ağlasun şeklinde kaldığı söylenir.
AĞLASUN’DA TARİHİ ULU ÇINAR: İlçemiz Cumhuriyet Meydanında sanki Ağlasun’un tarihi benim ve benden sorulur dercesine heybetli bir şekilde duran Tarihi Ulu Çınar, Kültür Bakanlığı Eski Eserler ve anıtlar Yüksek Kurulu Başkanlığınca gönderilen İnceleme Heyeti gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak ağaç ile ilgili aşağıdaki raporu hazırlamışlardır.” Burdur İli Ağlasun İlçesi Cumhuriyet Meydanında bulunan Çınar Ağacı takriben 1000 yaşında ve 3.30 metre çaplı olduğu” belirlenmiştir. Bu rapor üzerine Kültür Bakanlığı Gayri Menkul Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu Başkanlığı komisyonu 14.05.1976 yılında Ankara’da H. Kemali Söylemezoğlu Başkanlığında toplanarak İlçemizde bulunan Çınar Ağacını “Anıt Ağaç” olarak tescil edilmesine karar vermiştir. Özellikle yazın ilçemizi ziyaret eden yerli ve yabancı turistler büyük ilgi gösterdiği, yanında mutlaka bir hatıra fotoğrafı çektirdiği veya kameraya aldırdığı tarihi ulu çınar Ağlasun halkının da göz bebeği durumunda olup, bütün heybeti ile yıllara meydan okuyup” Ağlasun’un geçmişini öğrenmek isterseniz benim dallarımın altına oturun ve çıkardığım fısıltıları dinleyin ve benimle sohbet edin” demektedir.
1996 yılında Çınarın etrafı Ağlasun Belediyesince etrafı çimlendirilerek gövde kısmını demir parmaklıklarla çevirerek hem çınarın gövde ve köklerini koruma altına almış hem de gelen yerli ve yabancı turistlere Tarihi Ulu Çınar’ın altında oturmalarını sağlamıştır.
1996 yılında Çınarın etrafı Ağlasun Belediyesince etrafı çimlendirilerek gövde kısmını demir parmaklıklarla çevirerek hem çınarın gövde ve köklerini koruma altına almış hem de gelen yerli ve yabancı turistlere Tarihi Ulu Çınar’ın altında oturmalarını sağlamıştır.
COĞRAFİ YAPISI VE ULAŞIM DURUMU: Ağlasun Akdeniz Bölgesi’nin Göller yöresindeki Batı Torosların iç kısımları üzerinde bulunan 2276 metre yüksekliğindeki Akdağ’ın güney yamaçlarına kurulmuştur. Burdur İlinin güney doğusunda olup denizden yüksekliği 1050 metredir. İlçemizin kuzey ve kuzey doğusunda Isparta İli, Güneyinde Bucak İlçesi bulunmaktadır. İlçemiz 30 derece 2dakika doğu meridyeni,36 ve 37 kuzey paralel dereceleri üzerinde bulunmakta ve yüzölçümü 576 metre karedir. İlçemiz arazileri dağınık ve engebeli olup, ekilebilir arazisi çok azdır. İlçemizin kuzeyinde Akdağ, güneyinde alçak ve yeni ağaçlandırılmış tepeler ve Peçenek Geçiti, doğusunda Dere boğazı, batısında ise Yaylacık Dağı ve Çatak Beli bulunmaktadır. İlçemiz, İlimiz Burdur’a 31 Km. Isparta İline 43 km.ve Antalya İline ise 105 Km.lik karayolu ile bağlı olup yollar asfalt kaplıdır.
İlçemizin ortasından Tuzlu çay isimli bir dere akmakta, bu çay boyunca bitek topraklara sahip “U” şeklinde bir ovası bulunmaktadır. Tuzluçay İlçemizin çeşitli yerlerinden çıkan Gürleyik, Bey Pınarı, Gök Pınar, Susaklı ve Kirazlı Çayı gibi su kaynakları ve kışın Isparta İlinden gelen Doğan dere Çayı ile birleşerek Aksu Nehrine karışır. Yazın ise önüne D.S.İ tarafından yapılan Göl yeri göletinde toplanarak sulama suyu olarak kullanılmaktadır. Tuzlu Çay önceleri dört adet su değirmenine enerji kaynağı olurken şimdi bir adet su değirmeni çalışmaktadır.
İlçemiz tabiat ve tarihi güzellikler bakımından Burdur İlinin en güzel İlçelerinden birisi durumundadır. Sık ve bol ağaçlı yeşillikler içerisinde, temiz ve bol oksijenli havası, temiz ve soğuk suları ile özellikle yaz turizmi için biçilmiş bir kaftan durumunda olup, yazın Antalya İlimizden gelen yerli turistlerin akınına uğramaktadır.
İlçemizin ortasından Tuzlu çay isimli bir dere akmakta, bu çay boyunca bitek topraklara sahip “U” şeklinde bir ovası bulunmaktadır. Tuzluçay İlçemizin çeşitli yerlerinden çıkan Gürleyik, Bey Pınarı, Gök Pınar, Susaklı ve Kirazlı Çayı gibi su kaynakları ve kışın Isparta İlinden gelen Doğan dere Çayı ile birleşerek Aksu Nehrine karışır. Yazın ise önüne D.S.İ tarafından yapılan Göl yeri göletinde toplanarak sulama suyu olarak kullanılmaktadır. Tuzlu Çay önceleri dört adet su değirmenine enerji kaynağı olurken şimdi bir adet su değirmeni çalışmaktadır.
İlçemiz tabiat ve tarihi güzellikler bakımından Burdur İlinin en güzel İlçelerinden birisi durumundadır. Sık ve bol ağaçlı yeşillikler içerisinde, temiz ve bol oksijenli havası, temiz ve soğuk suları ile özellikle yaz turizmi için biçilmiş bir kaftan durumunda olup, yazın Antalya İlimizden gelen yerli turistlerin akınına uğramaktadır.
ULAŞIM DURUMU: İlçemize ulaşım sadece karayolu ile sağlanmaktadır. Daha önceleri Isparta Antalya transit yolu ilçemizden geçmekteydi. Fakat 1996 yılında Isparta-Antalya karayolu dere boğazı mevkiinde yeni yol tamamlanarak transit yol oraya kaydırılmıştır. Eski yol yinede (İlçemizden geçen yol) eskisi kadar olmasa da araçlar tarafından yine de kullanılmaktadır. Bu yol yaz kış her zaman trafiğe açık bulundurulmaktadır.
İlçemizin köylerine asfalt yollarla ulaşım sağlanmakta, İlçe merkezine uzaklıkları şöyledir:
Yeşilbaşköy Köyü 5 Km., Kibrit Köyü 7 Km., Mamak Köyü 16 Km., Hisarköy 20 Km., Yumrutaş Köyü 23 Km., A.Yumrutaş Köyü 25 Km., Çamlıdere Köyü 15 Km., Dereköy 7 Km., Yazır Köyü 5 Km.
İlçemizin köylerine asfalt yollarla ulaşım sağlanmakta, İlçe merkezine uzaklıkları şöyledir:
Yeşilbaşköy Köyü 5 Km., Kibrit Köyü 7 Km., Mamak Köyü 16 Km., Hisarköy 20 Km., Yumrutaş Köyü 23 Km., A.Yumrutaş Köyü 25 Km., Çamlıdere Köyü 15 Km., Dereköy 7 Km., Yazır Köyü 5 Km.
İLÇE EKONOMİSİ: Kiraz, ceviz, alabalık, kiralık bahçeler, turizm, Meslek Yüksekokulu, yöresel yemekler ekonominin temelini oluşturur. Halkının büyük bir çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. İlçede Kiraz, vişne, ceviz, elma, buğday ve mısır yetiştirilmektedir. Gül bahçeleri, asırlık çınarı, su değirmeni, bol miktarda su kaynakları ve alabalık yetiştirme tesisleri vardır.
ALABALIKÇILIK: İçerisindeki mineral ve besin yönü ile alabalık üretimi için bulunmaz fırsat olan İlçemiz tabii su kaynaklarını değerlendiren girişimciler İlçemiz Ağlasun ve Yeşilbaşköy kasabamızda 8 adet balık üretim çiftliği açarak alabalık üretimine geçmişlerdir. Burada üretilen alabalıklar suyun özelliğinden dolayı diğer il ve ilçelerde üretilen balıklardan lezzetlidir. Tesislerde üretilen alabalıklar canlı olarak Antalya ve diğer İllerde satılmakta, ayrıca tesislerin lokanta kısımları yapılarak buraya gelen kişilere hem Ağlasun’umuzun temiz havasını, soğuk berrak suyunu ve leziz alabalıklarını sunmaktadırlar.
